Ένα από τα θέματα που μας έχει απασχολήσει ως ψαράδες είναι κατά πόσο τα ψάρια που απελευθερώνουμε ζουν ή πεθαίνουν μετά. Μία νέα έρευνα έρχεται να ρίξει φως σε αυτό το φλέγον θέμα που έχει καταφέρει να δημιουργήσει μέχρι και διαπληκτισμούς υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς.
Η έρευνα (Estimating post-release mortality of European sea bass based on experimental angling ) έγινε για λογαριασμό της ICES (International Council for the Exploration of the Sea) μιας Οργάνωσης ιδιαίτερα δραστήριας όσον αφορά την θάλασσα. Συνεργάζεται με ένα δίκτυο με 5000 επιστήμονες από 20 χώρες και πάνω από 690 ινστιτούτα. Η συγκεκριμένη έρευνα έγινε από 8 επιστήμονες σε εσωτερική εγκατάσταση υδατοκαλλιέργειας (RAS) ανακύκλωσης νερού σε Γερμανικό Πανεπιστήμιο.
Σκοπός της έρευνας
Ο σκοπός της έρευνας ήταν α) να εξετάσει την εκτιμώμενη θνησιμότητα στα λαβράκια μέχρι και δέκα μέρες μετά την απελευθέρωση τους β) να αναγνωρίσει τα σημεία κλειδιά που είναι υπεύθυνα για αυτήν την θνησιμότητα και να προτείνει κατευθύνσεις για την βελτίωση της απελευθέρωσης στους ψαράδες. Αφορά αποκλειστικά την ερασιτεχνική αλιεία και ήρθε σαν συνέχεια μίας του 2015 στην οποία και βασίστηκε η Ευρωπαϊκή επιτροπή για την απαγόρευση του ψαρέματός του.
Η διαδικασία είχε ως εξής: Τα ψάρια βρίσκονταν σε τεράστιες δεξαμενές και μετρούσαν το μήκος και το βάρος τους και κατόπιν τα σημάδευαν με ένα ταμπελάκι στο πρώτο ραχιαίο πτερύγιο. Στην συνέχεια, ψαρεύονταν με τρεις μεθόδους : με spinning και με τεχνητό δόλωμα “wobbler” (στο εξωτερικό wobbler λένε όποιο ψαράκι κινείται στον οριζόντιο άξονα του π.χ. minnow ή vibration), με spinning και με τεχνητό δόλωμα σιλικόνη τύπου shad και τέλος με στατικό ψάρεμα (casting) με ζωντανό δόλωμα κόκκινο σκουλήκι. Όποιο ψάρι πιανόταν με μία από τις παραπάνω μεθόδους, καταγραφόταν και κατόπιν του άλλαζαν δεξαμενή όπου και παρέμενε για δέκα μέρες για να μελετηθεί.
Τα στοιχεία καταγραφής
Η έρευνα για κάθε ψάρι, επικεντρώθηκε σε τρία βασικά στοιχεία καταγραφής προτού απελευθερωθεί στην βοηθητική δεξαμενή όπου θα εξεταζόταν η θνησιμότητα μετά την απελευθέρωση. Το πρώτο ήταν, φυσικά και αναμενόμενα, με ποια μέθοδο πιάστηκε το λαβράκι δηλαδή με woobler, με shad ή με κόκκινο σκουλήκι. Το δεύτερο ήταν πόσο βαθιά είχε πιαστεί το κάθε δόλωμα. Με λίγα λόγια, η έρευνα επικεντρώθηκε στο αν το ψάρι είχε πιαστεί επιπόλαια στο σώμα ή στο εξωτερικό του στόματος μέχρι ακόμα αν το είχε καταπιεί και το αγκίστρι είχε καρφωθεί κοντά στο στομάχι. Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, τα τεχνητά δολώματα πολύ δύσκολα μπορούν να καταβροχθιστούν από ένα λαβράκι, αφού βρίσκονται πάντα σε κίνηση και έχουμε άμεση επαφή μαζί τους, σε αντίθεση με το στατικό ψάρεμα όπου το καλάμι βρίσκεται στην βάση και το δόλωμα ψαρεύει μόνο του στο βυθό. Οπότε, αυτό το γεγονός, επηρέασε σημαντικά τα αποτελέσματα και κατ' επέκταση την θνησιμότητα, για αυτό η καταγραφή αυτού του στοιχείου ήταν και το πιο σημαντικό θέμα της έρευνας.
Το τρίτο στοιχείο καταγραφής ήταν ο χρόνος έκθεσης στον αέρα δηλαδή ο χρόνος που μεσολαβεί από την ώρα που θα βγει στην στεριά και θα απαγκιστρωθεί μέχρι να ξαναριχτεί πίσω στο νερό. Το ζητούμενο εδώ ήταν κατά πόσο αυτός ο χρόνος μπορεί να αποβεί μοιραίος. Ένα άλλο στοιχείο που καταγράφηκε και θεωρήθηκε δευτερεύον ήταν ο χρόνος μάχης με το ψάρι.
Τα αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα πραγματικά εξέπληξαν τους πάντες! Από τα 97 ψάρια που αλιεύθηκαν, τα 36 ήταν με ζωντανό και πέθαναν τα 5, τα 32 με wobbler και δεν πέθανε κανένα και τα 29 με shad και επίσης δεν πέθανε κανένα! Συνολικά για όλα τα πειράματα που έγιναν, το ποσοστό θνησιμότητας ήταν περί του 5%, όταν στην προηγούμενη έρευνα τα αποτελέσματα έδωσαν 15% θνησιμότητα! Οι σημαντικότεροι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην μη θνησιμότητα του λαβρακιού ήταν η γρήγορη απελευθέρωση του και η παρουσία όσο λιγότερου αίματος δηλαδή πόσο βαθιά είχε πιαστεί το δόλωμα. Εκεί ήταν και η βασική αιτία θανάτου καθώς το σκουλήκι είχε βαθιά πιασίματα με αποτέλεσμα η απαγκίστρωση του να είναι δύσκολη και χρονοβόρα οπότε αργούσε το ψάρι να επιστρέψει στο νερό. Για την ακρίβεια, το σκουλήκι ήθελε από 180 έως 300 sec για να την απαγκίστρωση όταν τα τεχνητά δολώματα ήθελαν γύρω στα 20 sec...
Αυτό που δεν μπόρεσα να εξακριβώσω ήταν πως ακριβώς γινόταν η διαδικασία απαλλαγής του ψαριού από το αγκίστρι. Το μόνο που αναφέρονταν ήταν ότι χρησιμοποιούσαν πενσάκι. Δεν ανέφεραν -αν και θα ήταν χρήσιμο- αν κρατούσαν το ψάρι με lip grip ή πιαστράκι ή αν φορούσαν γάντια κ.τ.λ.. Λεπτομέρειες μεν, βασικές για το ψάρεμα μας δε...
Το γενικό συμπέρασμα μετά από αυτήν την έρευνα είναι ότι η απελευθέρωση των ψαριών και ειδικά στην περίπτωση των λαβρακιών έχει νόημα. Δεν είναι για εφέ και ΠΡΕΠΕΙ να αυτό το περάσουμε στο ψαρευτικό μας... DNA! Ακόμα και αν “αχόρταγοι” επαγγελματίες ή “ασταμάτητοι” ερασιτέχνες μας χλευάζουν για το αντίθετο, εμείς ξέρουμε την αλήθεια και πλέον είναι επίσημη και με επιχειρήματα! Σωστό C&R δεν σημαίνει μόνο σεβασμό στην θάλασσα αλλά και μια αχτίδα φωτός για το μέλλον του ψαρέματος στην χώρα μας!!